Nền tảng đạo đức của kinh doanh Không phải ngẫu nhiên mà nhà kinh tế học, nhà khoa học chính trị người Anh - Friedrich Hayek nói: “Người làm kinh tế học tồi là kinh tế gia chỉ có kiến thức về kinh tế”, bởi ngoài việc làm kinh tế, kinh doanh còn là nhiều vấn đề khác đi kèm, như đạo đức, như sự phát triển kinh tế, hoạt động kinh doanh có tác động như thế nào tới môi trường, sức khỏe con người... Cho nên, nếu chỉ giỏi kinh tế là chưa đủ. Ngặt ở chỗ, xu hướng “kinh tế là trên hết” đang trở thành phong trào ở những người làm kinh doanh thời đại mới. Điều đó đã dẫn đến những hệ lụy đau lòng Thực tế cho thấy nhiều doanh nghiệp chỉ chăm chăm làm thế nào sinh lãi cao cho công ty mà không quan tâm khía cạnh đạo đức kinh doanh, thậm chí bất chấp tất cả, khiến xã hội bị tác động xấu Điều ảnh hưởng đầu tiên cần đề cập là vấn đề đạo đức suy đồi. Một người làm ăn bất chính có thể kéo theo nhiều người khác. Lấy thí dụ công ty A thấy công ty B làm ăn phát triển, và nhắm thấy cạnh tranh lành mạnh với B không nổi nên nghĩ tới kế hiểm là “phá hoại”. A lập tức giảm chất lượng sản phẩm, hạ giá thành và rồi ăn nên làm ra “như diều gặp gió”. Tới lúc B thấy mình coi bộ không cạnh tranh lại với A nên cũng ngả về hướng cạnh tranh không lành mạnh. Cứ thế, các công ty C, D, E... lũ lượt “học hỏi” theo Từ suy đồi đạo đức, người làm kinh tế đã nghiêng về vạch tiêu cực, cố làm mọi thứ để đạt được lợi nhuận, thỏa mãn cái tôi trong giới kinh doanh. Việc cạnh tranh không lành mạnh không chỉ dừng lại ở những tiểu thương mà ở cả cấp tập đoàn lớn, thậm chí giữa các quốc gia, dẫn đến môi trường bị ảnh hưởng, do doanh nghiệp xả thải không qua xử lý; rừng xanh ngã xuống để làm thủy điện; các sinh vật sống ở biển, hồ lềnh bềnh phơi mình trên mặt nước, thực phẩm bẩn bày bán tràn lan... Và con người cũng ngoắc ngoải theo, sức khỏe bị ảnh hưởng là điều không thể tránh khỏi, nguy hiểm nhất là nguy cơ ung thư và các bệnh nan y khác Tất nhiên, vai trò quản lý của cơ quan chức năng cũng là một vấn đề. Nhưng ở đây chỉ đề cập tới khía cạnh đạo đức, ý thức tự giác. GS.TS. Tôn Thất Nguyễn Thiêm đã nói trong quyển sách Nhân văn và kinh tế - Tình và tiền trong quản trị kinh doanh (NXB Trẻ), rằng: “...kinh tế mà làm cho con người mất tính người và cõi sống của con người ngày càng mất đi những cái đẹp ý vị thanh tao thì làm kinh tế rốt cuộc là để làm gì ?” Vâng, một câu hỏi tu từ hết sức thâm thúy. Một khi kinh doanh mà không đẹp thì cuộc sống sẽ tồi tệ. Một xã hội mà thế giới kinh doanh đi kèm với đạo đức thì mới có thể phát triển theo hướng tích cực và lâu bền
Amazon 'giả vờ' đầu tư khiến hàng loạt startup chết yểu Amazon ngỏ lời đầu tư, nghe giới thiệu chi tiết về sản phẩm sau đó dần cắt đứt liên lạc với startup và âm thầm ra sản phẩm y hệt để cạnh tranh Tạp chí kinh doanh hàng đầu nước Mỹ là Wall Street Journal gần đây đã đăng tải một bài viết điều tra với tựa đề: Amazon tìm cách gặp các startup để nói về tiềm năng rót vốn đầu tư, sau đó họ ra sản phẩm cạnh tranh giống hệt. Bài báo tiết lộ nhiều câu chuyện có thật về việc Amazon sử dụng quy mô và sức mạnh khổng lồ của mình để chèn ép, chơi xấu các đối thủ nhỏ hơn. Dưới đây là bản dịch bài báo này. Khi quỹ đầu tư mạo hiểm của Amazon (Alexa Fund) đầu tư vào DefinedCrowd, họ đã giành được quyền truy cập vào tình hình tài chính của startup công nghệ này và tiếp cận những thông tin bí mật khác. Gần 4 năm sau, vào tháng 4, chi nhánh điện toán đám mây (AWS) của Amazon đã cho ra đời một sản phẩm trí thông minh nhân tạo (AI) giống hệt sản phẩm của DefinedCrowd, theo CEO công ty này là Daniela Braga Sản phẩm mới mà AWS cung cấp có tên A2I cạnh tranh trực tiếp với "một trong những sản phẩm nền tảng, cơ bản nhất của chúng tôi" dùng để thu thập và dán nhãn dữ liệu", Braga khẳng định. Sau khi xem thông tin về A2I, Braga đã hạn chế sự truy cập của quỹ Amazon vào kho dữ liệu của công ty cô và tìm cách pha loãng cổ phần bằng cách huy động vốn Điều đáng nói trường hợp của Braga không phải duy nhất. Bà cùng khoảng 12 doanh nhân, nhà đầu tư và chuyên gia tư vấn thương vụ khác được phỏng vấn bởi Tờ WSJ đều tố cáo rằng Amazon xuất hiện, vịn cớ vào việc sẽ đầu tư và quy trình đưa ra thỏa thuận để tìm kiếm thông tin, dữ liệu nhằm âm mưu phát triển các sản phẩm cạnh tranh sau đó Trong một vài trường hợp, quyết định của Amazon là cho ra đời sản phẩm cạnh tranh nhằm hủy hoại doanh nghiệp mà họ đã đầu tư. Một vài trường hợp khác, họ sẽ gặp gỡ các startup nói về tiềm năng thâu tóm, tìm cách tìm hiểu công nghệ mà họ đang sở hữu sau đó từ chối đầu tư và rồi ra một sản phẩm tương tự mang thương hiệu Amazon Người phát ngôn của Amazon thì nói rằng công ty không sử dụng thông tin quan trọng mà các công ty chia sẻ để xây dựng sản phẩm cạnh tranh. Tuy nhiên, những "nạn nhân" đã rơi vào tình huống này đều cho rằng việc tiến hành thỏa thuận với Amazon giống như một "con dao 2 lưỡi" với các doanh nhân "Amazon không phải một con sói đội lốt cừu, họ là sói trong trang phục của một con sói đích thực" Quy mô và sự hiện diện của Amazon trong nhiều ngành công nghiệp gồm cả điện toán đám mây, thiết bị điện tử và logistic khiến họ có lợi thế hơn hẳn khi làm như vậy. Nhưng việc tiết lộ quá nhiều thông tin có thể đẩy các công ty vào rủi ro cạnh tranh. "Amazon là hiện thân của chủ nghĩ Machiavellian trong đời thực. Chủ nghĩa này cho rằng người cai trị, không bắt buộc phải tuân theo những chuẩn mực về đạo đức, nguyên tắc mà đơn giản chỉ cần sử dụng sức mạnh khi cần thiết. Amazon không phải một con sói đội lốt cừu, họ là sói trong trang phục của một con sói đích thực", Jeremy Levine - đối tác tại một quỹ đầu tư nhận định Các cựu nhân viên Amazon liên quan tới một vài thương vụ trước đây đều nói rằng đây là công ty luôn định hướng tăng trưởng, sở hữu năng lực cạnh tranh hùng mạnh và khả năng đổi mới rất lớn đến nỗi họ không thể cưỡng lại việc cố gắng phát triển công nghệ mới ngay cả khi phải cạnh tranh trực tiếp với chính các công ty khởi nghiệp mà họ đầu tư Drew Herdener – một người phát ngôn của Amazon nói rằng: "Trong 26 năm, chúng tôi luôn tiên phong trong nhiều chức năng, sản phẩm và thậm chí toàn bộ những lĩnh vực mới. Từ Amazon.com đến Kindle hay Echo và AWS. Rất ít công ty có được kỷ lục về sự đổi mới để cạnh tranh được với Amazon. Thật không may, vẫn có một số công ty luôn thích phàn nàn thay vì xây dựng sản phẩm. Bất kỳ tranh chấp nào về quyền sở hữu trí tuệ đều được giải quyết ở tòa" Trên thực tế, Amazon có mua cổ phần một vài startup và thâu tóm hoàn toàn một số khác. Nhiều khoản đầu tư được tạo ra thông qua Alexa Fund - một công cụ đầu tư được ra đời năm 2015 sau khi Amazon tiết lộ dòng loa thông minh. Quỹ này nhắm tới hỗ trợ các công ty liên quan tới công nghệ giọng nói Một ví dụ có thể kể đến là một khoản đầu tư từ Alexa Fund đã dẫn tới một thương vụ thâu tóm. Quỹ này đã thiết lập một khoản đầu tư vào nhà sản xuất Ring vào năm 2016 sau đó mua công ty này vào năm 2018. "Sự hợp tác của chúng tôi và gia nhập sự đổi mới với Alexa đã cho phép chúng tôi mang lại nhiều giá trị hơn và bảo mật sản phẩm tốt hơn dịch vụ cho khách hàng", theo nhà sáng lập Ring CEO Daniela Braga Năm 2016, một nhóm các nhà đầu tư dẫn đầu là Alexa Fund đã mua cổ phần Nucleus – một công ty nhỏ làm thiết bị giao tiếp video tại nhà. Nhà sáng lập Nucleus và các lãnh đạo Alexa Fund đã họp về tiềm năng hợp tác giữa 2 bên. "Lo ngại lớn nhất của chúng tôi thời điểm đó là chúng tôi đang sở hữu một thứ mà Amazon có thể làm y hệt" Một vài nhà đầu tư và một người liên quan tới vấn đề nói rằng Amazon đảm bảo với những nhà lãnh đạo Nucleus không đang làm ra sản phẩm cạnh tranh. Sau khi đạt được một thỏa thuận hấp dẫn, Alexa Fund bắt đầu truy cập vào tình hình tài chính của Nucleus, các kế hoạch chiến lược và thông tin quan trọng khác 8 tháng sau, Amazon ra đời Echo Show – một thiết bị chat video có chức năng tương tự như sản phẩm của Nucleus. Các nhà sáng lập của Nucleus và những nhà đầu tư khác vô cùng tức giận. Một trong những nhà sáng lập đã tổ chức một cuộc họp video call với một vài nhà đầu tư để tìm lời khuyên. Anh nói rằng không có cách nào để một công ty nhỏ như Nucleus cạnh tranh với Amazon trong lĩnh vực tiêu dùng. Kết quả là họ buộc phải cùng nhau ngồi tìm ra cách thức để thay đổi sản phẩm của công ty Người phát ngôn của Amazon thì nói rằng Alexa Fund đã nói với Nucleus về kế hoạch của Echo trước khi mua cổ phần công ty. Tuy nhiên, nhiều người ở Nucleus phủ định điều này. Trước khi Amazon giới thiệu sản phẩm, thiết bị của Nucleus đã được bán tại những cửa hàng bán lẻ lớn như Home Depot, Lowe’s và Best Buy nhưng ngay khi Echo bắt đầu được đưa lên kệ hàng, doanh số của Nucleus giảm không phanh và các hãng bán lẻ thậm chí ngừng nhận đơn hàng từ họ Nucleus đe dọa sẽ kiện Amazon. Tuy nhiên sau đó, phía Amazon đã giàn xếp mọi chuyện êm đẹp với Nucleus bằng khoản tiền 5 triệu USD và vẫn không thừa nhận bất kỳ hành vi sai trái nào. Cả 2 bên đồng ý chấm dứt vấn đề tại đó. Nucleus quyết định thay đổi định hướng sản phẩm sang thị trường chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên một vài nguồn tin cho biết, đến nay họ vẫn loay hoay gặp khó khăn Năm 2010, Amazon đầu tư vào một website voucher giảm giá tương tự Groupon có tên LivingSocial, nắm 30% cổ phần và đưa người vào hội đồng quản trị startup này. Cựu lãnh đạo LivingSocial nói rằng Amazon bắt đầu yêu cầu xem dữ liệu. "Họ hỏi danh sách khách hàng của chúng tôi, cả tên tuổi những đơn vị bán hàng và dữ liệu bán hàng. Họ đang có một sản phẩm cạnh tranh với chúng tôi và giờ họ đòi hỏi tất cả những điều đó". Thấy quá vô lý, LivingSocial từ chối đưa dữ liệu cho Amazon Sau đó, LivingSocial bắt đầu nghe thấy thông tin rằng một vài khách hàng của họ đã được Amazon liên lạc trực tiếp và ngỏ ý cung cấp dịch vụ với điều kiện tốt hơn. Amazon cũng bắt đầu câu nhân sự từ LivingSocial. Sau này, Groupon đã mua LivingSocial và cả cổ phần Amazon vào năm 2016 "Chúng tôi ngây thơ tin rằng họ không cạnh tranh với mình nhưng rồi sau đó, những xung đột về nhân viên, người bán hàng, khách hàng và nhà cung cấp bắt đầu xuất hiện", theo Joh Bax, Giám đốc tài chính của LivingSocial cho tới năm 2014 Vocalife – một công ty công nghệ âm thanh ở Texas thì kiện Amazon, cáo buộc họ sử dụng công nghệ đã đăng ký bản quyền trái phép. Amazon đã liên lạc với người phát minh ra công nghệ giọng nói Vocalife vào năm 2011 sau khi anh nhận một giả thưởng ở Triển lãm Điện tử tiêu dùng, theo Alfred Fabricant - luật sư đại diện của Vocalife Khi ấy, nhà phát minh này đơn giản nghĩ rằng một chuyến thăm của Amazon có thể tạo ra một số thỏa thuận hoặc đề nghị mua lại sau này. Chính vì vậy, người này đã trình bày về 2 bằng sáng chế của mình và gửi các tài liệu liên quan đến phát minh và kỹ thuật của nó cho phía Amazon. Tuy nhiên, không lâu sau cuộc họp, các lãnh đạo Amazon đã không hề phản hồi về loạt các email được gửi từ phía nhà sáng chế đó Vocaliffe cáo buộc Amazon sử dụng công nghệ của họ trong thiết bị Echo, ăn cắp bằng sáng chế của họ. "Họ tìm công nghệ mà họ nghĩ là có giá trị và dụ dỗ người làm việc cho họ, cắt đứt liên lạc sau cuộc gặp ban đầu với các nhà sáng chế hay công ty khởi nghiệp. Nhiều năm sau đó, bằng cách nào đó, công nghệ đó xuất hiện trong các thiết bị của Amazon" Amazon dĩ nhiên phủ định mọi cáo buộc của Vocaliffe và tòa án dự kiến sẽ xét xử vụ kiện giữa 2 công ty vào tháng 9 tới đây Leor Grebler – đơn vị tạo ra một thiết bị kích hoạt giọng nói gọi là Ubi đã có nhiều chức năng của một chiếc Amazon Echo và anh đã đưa sản phẩm của mình ra thi trường trước khi Echo được giới thiệu Cuối năm 2012, anh bắt đầu gặp gỡ Amazon đề bàn về công nghệ này. Anh nghĩ Amazon sẽ muốn mua Ubi hay bằng sáng chế công nghệ của họ. Cả hai bên đã ký thỏa thuận không tiết lộ có nghĩa là ngăn chặn sử dụng thông tin không đúng cách trong các cuộc thảo luận. Họ đã tổ chức năm cuộc thảo luận bị ràng buộc bởi thỏa thuận, ông Grebler nói Năm 2013, một nhóm lãnh đạo Amazon gồm 2 người liên quan tới việc phát triển tai nghe Echo đã bay tới Toronto để nghe minh họa về công nghệ này. Trước cuộc họp, Amazon gọi và nói rằng có thể họ sẽ ký kết thỏa thuận không tiết lộ - một động thái mà Grebler tin rằng sẽ dẫn đến việc Amazon mua Ubi Chính vì vậy, trong buổi trình bày, Grebler đã để thiết bị Ubi nói cho các thành viên về thời tiết trong khu vực sau khi nhận những chỉ dẫn, nó kiểm tra tình trạng các chuyến bay, gửi email... Anh còn yêu cầu Ubi bật và tắt đèn. Grebler nói anh cung cấp cho Amazon rất nhiều thông tin tuyệt mật trong buổi họp. "Họ xem tất cả mọi thứ chúng tôi muốn làm với thiết bị của mình. Đó là bản đồ của sản phẩm" Thế nhưng, sau cuộc họp, Amazon dần cắt đứt liên lạc với Grebler. Đến ngày 6/11/2014, anh nhận được một email từ người anh trai của mình với tựa đề: "Uh, Oh" kèm một đường dẫn đến bài báo về kế hoạch cho ra mắt Echo của Amazon. Một người phát ngôn của Amazon nói rằng việc tạo ra Echo đã được thực hiện từ năm 2012 khi bắt đầu gặp Grebler và rằng họ cũng đã nói cho Grebler về kế hoạch này Trong khi đó, Grebler phủ định mọi thứ mà Amazon nói và cho biết đã gặp luật sư để cân nhắc việc đưa ra pháp luật nhưng cuối cùng anh không kiện Amazon. Và rồi Echo ra đời vào ngày 23/7/2015 Trong 6 tháng sau, Grebler nói: "Chúng tôi hết sạch tiền đầu tư và phải đóng cửa công ty. Chúng tôi phải chuyển văn phòng" 6 tháng sau đó, Echo bắt đầu bán trên kệ hàng. Ubi không bán sản phẩm đó và cố gắng chuyển hướng sang cung cấp dịch vụ khác Matthew Hammersley – đồng sáng lập ứng dụng kể chuyện bằng giọng nói Novel Effect nói rằng anh đã nhận được một khoản đầu tư từ Alexa Fund vào năm 2017 mặc dù đã nghe nhiều về lùm xùm giữa Nucleus và Alexa Fund. Như một phần quá trình, anh đã gặp với 12 lãnh đạo Amazon gồm cả lãnh đạo Alexa nhưng cuối cùng họ quyết định không để ứng dụng hoạt động trên Alexa "Chúng tôi không bao giờ ký thỏa thuận này bởi Alexa không làm được công nghệ giọng nói như chúng tôi và lựa chọn của chúng tôi một là dạy cho Amazon cách để làm được như Novel Effect và bạn sử dụng phần mềm của chúng tôi, hai là khách hàng sẽ trực tiếp dùng sản phẩm của chúng tôi. Dĩ nhiên tôi không thể tiết lộ cho Amazon cách để tạo ra công nghệ này rồi" Vivint Smart Home – một nhà sản xuất camera là một trong những công ty nhà thông minh đầu tiên hợp nhất với các thiết bị Echo. Năm 2017, khi Amazon đưa ra bản nâng cấp cho Echo, họ nói rằng sẽ chỉ cho phép Vivint tiếp tục duy trì trên Echo nếu Vivint đồng ý tiết lộ cho họ không chỉ dữ liệu từ Vivint trên thiết bị Echo mà còn từ mọi thiết bị trong nhà khách hàng khác Những khách hàng Vivint thường có 15 thiết bị của công ty trong nhà và bản thân công ty này cũng nắm hơn 1,5 tỷ dữ liệu từ khách hàng. Họ quyết định từ chối đưa dữ liệu cho Amazon và cuối cùng Vivint vẫn hợp tác với Echo. Một người phát ngôn của Vivint khẳng định rằng Amazon đã yêu cầu tất cả dữ liệu thiết bị nhưng dĩ nhiên, phía Amazon lại phủ nhận điều đó
Làn sóng sa thải nhân viên công nghệ, cơn đau đầu mới của Trung Quốc Ngành công nghệ khổng lồ của Trung Quốc có thể đang trải qua cuộc khủng hoảng việc làm tồi tệ nhất trong lịch sử với hàng loạt “ông lớn” trong ngành này đang mạnh tay cắt giảm nhân sự với quy mô chưa từng có. Các tập đoàn lớn như Alibaba, Tencent… đã cắt giảm ít nhất 10% nhân lực công nghệ Làn sóng sa thải việc làm trong ngành công nghệ diễn ra khi nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang phải vật lộn ứng phó một loạt thách thức, bao gồm số ca nhiễm Covid-19 gia tăng, thị trường nhà đất suy thoái và và các căng thẳng địa chính trị leo thang Những thách thức này đặt ra mối lo nghiêm trọng đối với chính phủ Trung Quốc khi Bắc Kinh ưu tiên mục tiêu ổn định kinh tế và xã hội trong năm nay với việc ông Tập Cận Bình dự kiến được phê chuẩn nhiệm kỳ Tổng bí thư 5 năm lần thứ 3 tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 20 của Đảng Cộng sản Trung Quốc vào mùa thu 2022 Nhân viên công nghệ bị sa thải hàng loạt Sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghệ từ lâu là nguồn tạo việc làm lương cao ở Trung Quốc nhưng các “ông lớn” trong ngành này giờ đây đang tinh giản lực lượng nhân sự ở quy mô chưa từng có tiền lệ trong bối cảnh chính phủ của Chủ tịch Tập Cận Bình tiếp tục chiến dịch chấn chỉnh các doanh nghiệp thuộc khu vực tư nhân Chính phủ Trung Quốc cho biết tỷ lệ thất nghiệp tổng thể của đất nước vẫn ổn định, dao động trong khoảng 5% đến 5,5% trong những tháng gần đây. Trung Quốc không có số liệu thống kê chính thức về tỷ lệ thất nghiệp trong ngành công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khảo sát tư nhân cho thấy rằng việc làm đang bị sa thải rộng rãi trên toàn bộ nền kinh tế, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ Theo Lagou, một trong những website tuyển dụng việc làm công nghệ lớn nhất Trung Quốc, có đến 2,76 triệu nhân viên công nghệ hiển thị tình trạng việc làm của họ trên nền tảng này là “đã nghỉ việc” trong tháng 3. Con số đó cao hơn 260.000 so với tháng 12 và cao hơn 60.000 so với cùng kỳ năm ngoái Lagou cho biết thêm hầu hết các trường hợp mất việc tập trung ở các thành phố lớn như Bắc Kinh, Thâm Quyến, Quảng Châu và Thượng Hải Theo kết quả cuộc khảo sát của Tongdao Liepin, một website tuyển dụng khác, 57% số công ty Trung Quốc được khảo sát trong tháng 1-2022 cho biết đã sa thải 10-50% lực lượng nhân sự của họ vào năm ngoái. Làn sóng sa thải tập trung ở lĩnh vực giáo dục, bất động sản và các ngành liên quan đến internet Các phát biểu của các quan chức cấp cao Trung Quốc trong những tháng gần đây cũng cho thấy Bắc Kinh đang xem thất nghiệp là một vấn đề đáng lo ngại Bức tranh thị trường việc làm càng phức tạp hơn khi năm nay Trung Quốc chứng kiến số sinh viên tốt nghiệp cao kỷ lục, với khoảng 10,76 triệu người gia nhập thị trường việc làm. Nhiều người trong số họ thường chọn làm việc trong ngành công nghệ, vốn từ lâu được xem là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và việc làm mới, đặc biệt là đối với lực lượng lao động trẻ, có trình độ học vấn cao Ngành này đóng vai trò quan trọng đối với sự mở rộng nhanh chóng của tầng lớp trung lưu mới nổi ở Trung Quốc. Theo số liệu thống kê của chính phủ, mức lương của ngành công nghệ cao hơn mức lương trung bình của cả nước khoảng 80% Chính phủ Trung Quốc cho biết nền kinh tế kỹ thuật số của đất nước bao gồm công nghệ thông tin, viễn thông và internet, sử dụng gần 200 triệu người. Con số này đã tính đến cả nhân sự làm việc toàn thời gian lẫn làm việc tự do, chiếm khoảng 25% lực lượng lao động của cả nước Dù các “ông lớn” công nghệ của Trung Quốc không công khai nói về việc cắt giảm việc làm, các phương tiện truyền thông trong và ngoài nước gần đây đã đưa tin về kế hoạch sa thải nhân viên của họ với quy mô lớn Đầu tháng này, Reuters đưa tin Tập đoàn công nghệ Alibaba và Tập đoàn đầu tư và internet Tencent đang chuẩn bị cắt giảm tổng cộng hàng chục nghìn việc làm. Alibaba có thể cắt giảm hơn 15% tổng lực lượng lao động trong năm nay, tương đương khoảng 39.000 người, trong khi đó, Tencent có ý định sa thải từ 10-15% nhân viên ở một số bộ phận chủ chốt Một nguồn thạo tin tiết lộ hãng thương mại điện tử JD.com cũng đang lên kế hoạch sa thải khoảng 10-15% tổng lực lượng nhân sự ở mảng kinh doanh mua chung theo nhóm Jingxi Trên nền tảng mạng xã hội Weibo của Trung Quốc, các dòng hashtag như “Tencent sa thải nhân viên”, “JD sa thải nhân viên” đã trở thành xu hướng nổi bật kể từ tuần trước, thu hút hơn 1 tỉ lượt xem cho đến nay “Nếu Alibaba và Tencent cắt giảm biên chế 10-15%, chúng tôi có thể khá chắc chắn rằng nhiều nền tảng internet khác liên quan đến lĩnh vực công nghệ ở Trung Quốc cũng đang ở trong tình thế phải cắt giảm chi phí nhân sự tương tự”, George Magnus, nhà nghiên cứu ở Trung tâm Trung Quốc thuộc Đại học Oxford và Trường Nghiên cứu châu Phi và phương Đông thuộc Đại học London, nhận định “Nỗi đau” tự chuốc lấy Magnus cho rằng nền kinh tế liên quan đến công nghệ là “một trong những lĩnh vực chứng kiến việc làm tăng trưởng nhanh trong nhiều năm” ở Trung Quốc, vì vậy, ngay cả khi chỉ cắt giảm 5%, điều đó cũng là đòn giáng mạnh đối với lĩnh vực này cũng như ưu tiên hàng đầu của chính phủ là tạo việc làm Thị trường việc làm của Trung Quốc chứng kiến bước ngoặt lớn từ khi Bắc Kinh bắt đầu triển khai chiến dịch chấn chỉnh chưa có tiền lệ để kiểm soát những tập đoàn internet và công nghệ khổng lồ vào tháng 11 năm 2020, bắt đầu bằng đình chỉ thương vụ chào bán cổ phần lần đầu ra công chúng (IPO) bom tấn của Tập đoàn tài chính Ant Group, công ty liên kết của Alibaba. Trong 18 tháng sau đó, giới chức trách Trung Quốc lần lượt chuyển mục tiêu chấn chỉnh từ ngành công nghệ và tài chính sang ngành game, giải trí và giáo dục tư nhân Trong quí cuối cùng của năm ngoái, Alibaba, Tencent và nền tảng thương mại điện tử Pinduoduo đều báo cáo mức tăng trưởng doanh số bán hàng chậm nhất trong lịch sử của họ với tư cách là công ty đại chúng. Giá cổ phiếu của những công ty này đã giảm một nửa, thổi bay tổng cộng 1,2 ngàn tỉ đô la vốn hóa thị trường của họ Sau khi ghi nhận kết quả kinh doanh ảm đạm, các công ty này cho biết họ sẽ chấp nhận điều bình thường mới là tăng trưởng chậm hơn và tìm cách giảm chi phí hoạt động New Oriental Education, công ty dạy kèm tư nhân lớn nhất Trung Quốc, đã sa thải 60.000 nhân viên vào năm ngoái khi Bắc Kinh tiến hành chấn chỉnh ngành này Doug Guthrie, Giám đốc điều hành Sáng kiến Trung Quốc tại Trường Quản lý toàn cầu Thunderbird thuộc Đại học bang Arizona (Mỹ), nhận định tình trạng mất việc làm trong lĩnh vực công nghệ là do Trung Quốc “tự gây ra” Ông cho biết thêm quan điểm chấn chỉnh quyết liệt của ông Tập đối với ngành công nghệ nhắc nhở rằng “dù họ có thể là các công ty toàn cầu, họ phải phục vụ đất nước trong việc giúp nâng cao sự thịnh vượng của toàn xã hội” Đối mặt thách thức lớn Các nhà quản lý Trung Quốc đã đổ lỗi doanh nghiệp tư nhân làm trầm trọng thêm khoảng cách giàu nghèo trong nước và gây ra các vấn đề kinh tế xã hội có thể làm mất ổn định xã hội. Năm ngoái, Chủ tịch Tập Cận Bình cam kết mạnh mẽ rằng sẽ tái phân phối của cải trong xã hội để tạo ra sự thịnh vượng chung. Tuy nhiên, giờ đây, Bắc Kinh đang đối mặt với “cơn đau kinh tế lớn” “Cơn biến động trong lĩnh vực công nghệ thực sự sẽ là một thách thức đáng kể đối với Chủ tịch Tập Cận Bình khi ông ấy tìm kiếm nhiệm kỳ lãnh đạo thứ ba. Để bảo đảm sự ổn định, ông Tập đã thúc đẩy nhiều nghị trình chính sách đầy tham vọng, nhưng nếu tăng trưởng kinh tế chững lại và tỷ lệ thất nghiệp tăng cao, phản ứng chống đối sẽ nhanh chóng xuất hiện”, Guthrie nói Nền kinh tế Trung Quốc đang tăng trưởng chậm lại khi giá hàng hóa tăng cao hơn do chiến sự tại Ukraine và việc nước này tiếp tục ứng phó các đợt bùng phát Covid-19 mới bằng chính sách Zero Covid. Đầu tháng 3, chính phủ Trung Quốc đặt mục tiêu tăng trưởng năm 2022 ở mức khoảng 5,5%, thấp nhất trong ba thập niên Chính phủ của ông Tập đang trong tình thế tiến thoái lưỡng nan, theo nhận định của nhà nghiên cứu George Magnus Những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm kiểm soát doanh nghiệp tư nhân là nhằm bảo vệ nền kinh tế và người dân đất nước khỏi sự bất ổn. Nhưng cuộc chấn chỉnh kéo dài 18 tháng qua đã gây rúng động cho giới đầu tư toàn cầu và làm dấy lên các lo ngại về triển vọng sáng tạo và tăng trưởng trong nền kinh tế Trung Quốc Magnus nói: “Giới chức trách Trung Quốc khao khát sự ổn định kinh tế và ưu tiên tăng trưởng việc làm, nhưng các chính sách của họ đang dẫn đến những kết cục mà họ muốn tránh” Các chuyên gia cũng đang so sánh tình trạng mất việc làm hiện nay với cuộc khủng hoảng thất nghiệp mà Trung Quốc đã trải qua nhiều thập niên trước, đầu tiên là vào những năm của thập niên 1990 và sau đó là vào năm 2008 Trong những năm 1990, hàng chục triệu việc làm bị xóa sổ khi Bắc Kinh tái cơ cấu mạnh mẽ các doanh nghiệp nhà nước cồng kềnh và kém hiệu quả với việc tư nhân hóa hoặc đóng cửa các doanh nghiệp này. Một thập niên sau đó, trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, hàng triệu công nhân trong ngành sản xuất bị mất việc làm do xuất khẩu sụp đổ và các nhà máy đóng cửa Việc làm của Trung Quốc tăng trưởng trở lại sau những cuộc khủng hoảng đó, nhưng các chuyên gia cho rằng lần này nỗi đau có thể còn kéo dài Magnus nhận định tình trạng mất việc làm hiện nay có thể trở nên tồi tệ hơn khi lĩnh vực công nghệ đang suy sụp cùng lúc với thị trường bất động sản và các lĩnh vực liên quan, vốn chiếm khoảng 30% GDP của Trung Quốc Bắc Kinh gần đây phát tín hiệu rằng có thể sớm dừng chấn chỉnh khu vực tư nhân. Đầu tháng này, Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc, một trong những cố vấn kinh tế hàng đầu của ông Tập, đã thúc giục các cơ quan quản lý “hoàn thành” cuộc chấn chỉnh đối với các nền tảng internet lớn của Trung Quốc trong thời gian “sớm nhất có thể”. Các chuyên gia lo ngại rằng có thể đã quá muộn Martin Chorzempa, học giả cấp cao tại Viện Kinh tế quuốc tế Peterson (Mỹ), nhận đinh các biện pháp siết chặt quản lý đối với doanh nghiệp tư nhân sẽ giảm nhưng sẽ chưa kết thúc sớm Ông nói: “Sẽ rất hữu ích khi có dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh muốn có một môi trường dễ dự đoán hơn, nhưng nhiều bánh răng của bộ máy hành chính quan liêu vẫn đang hoạt động và không thể dừng ngay được”
Người đàn ông đứng sau 5 tỷ phú USD Về sự nghiệp, vị tỷ phú không tiếc mình tạo nền tảng cho thế hệ mai sau, về đạo đức, ông cũng là một tấm gương sáng cho thế hệ sau này Giáo sư người nước ngoài Fu Peirong từng nói: "Thành công giống như một chiếc cân cân bằng, một bên là nỗ lực, một bên là hạnh phúc; bỏ ra càng nhiều, thu lại càng nhiều" Nhắc tới hai chữ thành công, có lẽ gắn liền với nó sẽ là bóng dáng của các tỷ phú, triệu phú tự thân. Một trong số những tỷ phú tự thân nổi tiếng nhất phải kể đến chính là tỷ phú Hồng Kông (Trung Quốc), Lý Gia Thành Tuy nhiên, trên thực tế, thành công của ông không thể tách rời sự giúp đỡ của bố vợ, tỷ phú họ Trang này không chỉ dựa vào chính hai bàn tay của mình để tạo dựng nên vương quốc đồng hồ của riêng mình, trở thành đại diện cho thế hệ doanh nhân thành đạt xưa, mà còn bồi dưỡng nên 5 tỷ phú. Về sự nghiệp, ông không tiếc mình tạo nền tảng cho thế hệ mai sau, về đạo đức, ông được ví là người có nhân cách lớn 1. Suy nghĩ thấu đáo ắt hiểu được đạo lý sâu xa, hiểu được đạo lý sâu xa ắt sẽ nên việc lớn Cha vợ của Lý Gia Thành là Trang Tĩnh Am, người được mệnh danh là vua đồng hồ Hồng Kông. Trang Tĩnh Am là người Triều Sán, Quảng Đông. Ông bắt đầu đi làm với vai trò là một nhân viên học việc tại một ngân hàng ở Quảng Châu, rồi sau đó trở thành giám đốc ngân hàng. Năm 27 tuổi, ông sang Hồng Kông làm việc, cũng tại đây, ông nhìn thấy cơ hội kinh doanh trong ngành đồng hồ, và bắt đầu bước chân vào lĩnh vực đồng hồ, sau cùng trở thành ông vua đồng hồ ở Hồng Kông Tỷ phú Trang Tĩnh Am Khi mới đến Hồng Kông, ông nhận thấy đồng hồ ở Hồng Kông đều được sản xuất ở các nước phương Tây như Thụy Sĩ hay Vương quốc Anh và giá cả rất đắt đỏ, nhìn thấy được lợi nhuận trong đó, ông nghĩ tới việc tham gia vào ngành công nghiệp đồng hồ. Với điều kiện của ông lúc đó, lựa chọn tốt nhất là sản xuất dây đeo đồng hồ Trang Tĩnh Am mở một xưởng sản xuất ở Sheung Wan, chuyên sản xuất dây đồng hồ chất lượng cao, vì dây đồng hồ được sản xuất ra có chất lượng cao, giá thành lại rẻ nên rất được các thương nhân yêu thích. Quy mô kinh doanh cũng vì vậy mà ngày càng lớn, thậm chí còn được bán sang Trung Quốc đại lục. Vào những năm 1940, Trang Tĩnh Am vừa bán dây đồng hồ do mình sản xuất, vừa kinh doanh đồng hồ, ông nhập đồng hồ từ Thụy Sĩ và bán sang Đông Nam Á. Vào những năm 1950, cửa hàng của ông trở thành đại lý đồng hồ lớn nhất ở Hồng Kông Hàn Phi đã từng nói: "Suy nghĩ thấu đáo ắt hiểu được đạo lý sâu xa, hiểu được đạo lý sâu xa ắt sẽ thành công." Trang Tĩnh Am phát hiện ra cơ hội kinh doanh này vì ông giỏi quan sát mọi thứ và suy nghĩ Trang Tĩnh Am qua đời vào năm 1995, nhưng đế chế đồng hồ của ông vẫn đang phát triển mạnh mẽ. Giờ đây, đế chế công nghiệp của gia đình họ Trang sở hữu tài sản giá trị hàng chục tỷ USD. Bởi vì đế chế đồng hồ lớn nhất ở Hồng Kông này chưa từng được phát hành công khai, nên thế giới bên ngoài ít biết tới tên tuổi của Trang Tĩnh Am, và sự giàu có của ông cũng đã bị đánh giá thấp hơn rất nhiều Tuy nhiên, thành tựu lớn nhất của Trang Tĩnh Am không phải là trở thành một tỷ phú, mà đó là bồi dưỡng nên 5 người con cũng giàu có và tài giỏi cũng không kém mình. Con rể cả Lý Gia Thành là người Hoa giàu nhất, con rể thứ hai Cam Khánh Lâm sở hữu mức lương hàng năm hơn 100 triệu nhân dân tệ, và ba người con trai, những người tiếp tục phát triển công việc kinh doanh của ông cũng đều là những tỷ phú Tỷ phú Trang Tĩnh Am 2. Dễ dàng thành công và khó thành công đều có thể kích thích khát vọng Trên thực tế, con rể cả Lý Gia Thành ban đầu chính là cháu trai của Trương Tĩnh Am. Cha của Lý Gia Thành mất sớm nên ông ở cùng gia đình họ Trang và được trao cho một nền giáo dục bình đẳng như những đứa con của gia đình họ Bảy người con của nhà họ Trang đều nhỏ hơn Lý Gia Thành. Họ luôn xem Lý Gia Thành, một người anh đến từ vùng nông thôn, là tấm gương sáng, bởi lẽ ở tuổi 14, Lý Gia Thành đã bắt đầu ra ngoài kiếm tiền nuôi gia đình. Vào thời điểm đó, Trang Tĩnh Am đã giàu có, Lý Gia Thành cũng có thể chọn sống nhờ vào sự bảo vệ của người cậu này nhưng ông đã không làm như vậy, ông muốn hỗ trợ gia đình bằng chính nỗ lực của mình Để cháu trai cứng cáp hơn, Trang Tĩnh Am đã để Lý Gia Thành ra ngoài làm việc trong vài năm, năng lực của Lý Gia Thành quả không khiến ông thất vọng, và Trang Tĩnh Am bắt đầu để cháu trai làm việc trong công ty đồng hồ của mình. Năm 19 tuổi, Lý Gia Thành quyết định tách ra khởi nghiệp, Trang Tĩnh Am không ngăn cản, thậm chí còn giúp cháu trai mở nhà máy nhựa Trường Giang. Kể từ đó, Lý Gia Thành đã bắt đầu công việc kinh doanh của riêng mình Trong khoảng thời gian này, Lý Gia Thành và em họ Trang Nguyệt Minh yêu nhau, mặc dù mối quan hệ của họ bị mọi người phản đối nhưng cả hai vẫn rất kiên trì, sau cùng, Trang Tĩnh Am cũng đồng ý để hai người kết hôn Thành tựu của Lý Gia Thành có liên quan mật thiết đến Trang Tĩnh Am, nếu giai đoạn đầu không có sự giúp đỡ của người cậu này, sự nghiệp của vị tỷ phú Hồng Kông cũng đã không thuận lợi tới vậy, bởi lẽ nhiều người sẵn sàng làm ăn với Lý Gia Thành đó là bởi họ xem trọng mối quan hệ của Lý Gia Thành với Trang Tĩnh Am. Giờ đây, giá trị tài sản ròng của Lý Gia Thành đã vượt qua Hứa Gia Ấn, người từng là người giàu nhất Trung Quốc và trở thành người Hoa giàu nhất thế giới Con rể út của Trang Tĩnh Am, Cam Khánh Lâm, tuy không có tham vọng lập nghiệp, không dám khởi nghiệp và trở thành ông chủ như Lý Gia Thành, nhưng ông cũng là một người có năng lực, ông được mọi người biết đến với cái tên "Hoàng đế làm việc", là một trong những nhân viên cốt cán của công ty, mức lương hàng năm hơn trăm triệu nhân dân tệ Ông từng làm việc dưới quyền của Lý Gia Thành và là chủ tịch công ty cơ sở hạ tầng Cheung Kong, từng giúp Lý Gia Thành hoàn thành thành công dự án Oriental Plaza tại Bắc Kinh. Sau khi Lý Gia Thành nghỉ hưu, ông trở thành người trợ giúp đắc lực cho Lý Trạch Cự, con trai trưởng của Lý Gia Thành Tỷ phú Lý Gia Thành - con rể cả nổi tiếng của ông Trang Tĩnh Am 3. Đừng chăm chăm vào cái nhỏ mà để mất cái lợi lớn hơn Mặc dù công ty của Trang Tĩnh Am không được phát hành công khai, nhưng giá trị thị trường của nó đã vượt quá 20 tỷ USD. Gia đình họ Trang có 3 công ty, Công ty Zhongnan nổi tiếng chuyên sản xuất đồng hồ, họ cũng sở hữu một trong những công ty lớn nhất trong lĩnh vực vật liệu công nghệ cao, có nhà máy trên khắp thế giới Ngoài ra, một trong những công ty đã phát hành công khai của họ, S.Culture International Holdings Limited, sở hữu các cửa hàng bán lẻ ở hầu hết mọi nơi ở Hông Kông. Trang Tĩnh Am có 4 con gái và 3 con trai, 3 người con trai của ông là Trang Học Sơn, Trang Học Hải và Trang Học Hi cũng đều trở thành nhân tài dưới sự hướng dẫn của ông Sau khi Trang Tĩnh Am qua đời, họ chia nhau kế thừa sự nghiệp và công việc kinh doanh của ông Con trai cả, Trang Học Sơn, kế thừa công việc xã hội của cha, bao gồm công việc trong nhiều hiệp hội từ thiện và Thương hội Triều Châu Hồng Kông. Sau khi thành công, Trang Tĩnh Am rất năng làm từ thiện, vì sống trong thời đại chiến tranh tranh chấp triền miên, đời sống người dân rất khó khăn nên ông đã đầu tư để giải quyết nhu cầu thiết yếu của người dân nghèo quê mình Sau này, ông cũng chú ý đến sự nghiệp giáo dục của quê hương, đồng thời xây dựng Trường Tiểu học Mianyang, và sửa chữa nhiều cơ sở hạ tầng. Nhờ có Trang Tĩnh Am, gia đình họ Trang đạt được địa vị cao trong Hiệp hội Thương gia Triều Châu Hồng Kông, và Trang Học Sơn hiện cũng đã trở thành phó chủ tịch Hiệp hội Thương gia Triều Châu Trang Học Hải và Trang Học Hi chủ yếu phát triển công việc kinh doanh của cha, ba công ty của ông lần lượt do hai anh em họ quản lý, ngoài ra Trang Học Hi cũng tham gia vào thị trường chứng khoán và đầu tư vào nhiều công ty Sự nổi tiếng của Lý Gia Thành phần nào làm lu mờ đi nguồn tài chính mạnh mẽ của gia đình họ Trang. Trên thực tế, họ cũng là những người tỷ phú vô hình của Hồng Kông. Họ là một trong số ít những gia đình ở Hông Kông khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp Gia đình của con gái Trang Minh Nguyệt và con rể Lý Gia Thành 10 năm trồng cây, trăm năm trồng người, bồi dưỡng nên một nhân tài cần tới cả trăm năm, nhưng Trang Tĩnh Am chỉ trong một thời gian ngắn không chỉ tự bồi dưỡng nên được thành tựu cho chính mình mà còn giúp đỡ và rèn luyện nên 5 nhân tài thế hệ sau, cuộc đời ông, có thể nói là vô cùng xứng đáng một kiếp người
