Đối thoại về thuê tài năng Tháng tám vừa qua trên máy bay trở lại Pittsburgh từ cuộc hội nghị ở Nhật Bản, tôi ngồi cạnh Jeff Moore, người quản lí thuê người từ một công ty phần mềm Mỹ lớn ở California. Sau nói chuyện bình thường, anh ấy kể cho tôi về cách thức phát kiến của anh ấy trong việc tìm công nhân có kĩ năng Anh ấy nói: “Chúng tôi đã biết trong thời gian ngắn rằng có thiếu hụt công nhân công nghệ. Nhưng mãi tới gần đây thiếu hụt đó là lớn hơn chúng tôi đã trông đợi. Ngày nay thuê công nhân có kĩ năng là thách thức lớn cho mọi công ty, vì nếu bạn không có đủ công nhân, bạn không thể tăng trưởng được. Trong môi trường cạnh tranh toàn cầu này, nếu bạn không thể tăng trưởng, bạn không thể cạnh tranh. Việc của tôi là tìm những công nhân có kĩ năng này, đó là lí do tại sao tôi đi sang châu Á và thuê bất kì ai tôi có thể tìm được. Vấn đề là phần lớn người tốt nghiệp không có kĩ năng tôi cần. Tất cả họ đều có bằng cấp, nhưng không thể làm được bất kì cái gì. Khi tôi kiểm điểm lại đào tạo của họ, tôi thấy rằng nhiều người được đào tạo cũ tới mười hay thậm chí hai mươi năm. Một số người là bản sao của “Trại khởi động viết mã” hay “tập huấn lập trình” tương tự với điều chúng ta dạy trong trường trung học của Mỹ” Tôi ngạc nhiên: “Đó là cái gì đó tôi đã không biết.” Anh ấy tiếp tục: “Thậm chí ngày nay, nhiều sinh viên đại học dành toàn bộ bốn năm học chỉ để học viết mã và kiểm thử. Đó là kiểu chương trình mà chúng tôi thường dạy trong những năm 60 và 70. Nhưng mọi thứ đã thay đổi, viết mã bây giờ được dạy ở trường trung học Mĩ và sẽ sớm dạy ở trường tiểu học, nhưng ở các nước này, họ vẫn dạy cùng điều trong nhiều năm mà không cập nhật. Nhiều thầy giáo được đào tạo từ trước, và đó là điều họ biết, không có đào tạo lại thầy giáo, cho nên học sinh của họ đang học từ tài liệu cũ” Tôi hỏi: “Trong trường hợp đó, anh làm gì ?” Anh ấy giải thích: “Thách thức của tôi là tìm ra tài năng, cho nên tôi tìm những người tự học. Tôi tìm các sinh viên học từ MOOCs, và các môn học trực tuyến khác để bắt kịp với phát triển mới nhất trong công nghiệp. Tôi tìm những người có thể áp dụng điều họ đã học để giải quyết vấn đề và những người biết họ cần gì và tại sao họ cần những kĩ năng này. Tôi đang tìm những người đọc tốt, người biết cái gì đang diễn ra trong công nghiệp và nắm các công nghệ mũi nhọn” Tôi hỏi: “Làm sao anh tìm ra họ ?” Anh ấy cười: “Sự kiện đáng buồn là đa số sinh viên vẫn tin có bằng cấp sẽ cho họ việc làm mơ ước. Họ không đọc mấy nhưng chỉ đi theo điều nhà trường bảo họ. Sự kiện là những nước này có nhiều người tốt nghiệp bị thất nghiệp, nhiều người trong số họ có bằng cấp trong Khoa học máy tính và Công nghệ thông tin nhưng không có kĩ năng. Một số người đổ lỗi cho nhà trường, số khác phê bình thị trường việc làm, nhưng chẳng cái gì trong việc học của họ có thể dạy họ cách đáp ứng trong tình huống đó. Trong vài năm qua, tôi đã thấy hai loại người: Những người từ bỏ và bỏ mơ ước của họ và những người có hành động để hiện thực nó. Tôi cần người tốt nghiệp có thể sửa việc thiếu kĩ năng của họ bằng việc học các lớp thêm để đạt tới ước mơ của họ. Tôi cần người nhìn tới cơ hội tiếp để chứng minh kĩ năng của họ. Để tìm ra họ, tôi quảng cáo nhiều vị trí trên phương tiện xã hội như Facebook, LinkedIn, và WeChat. Nhiều sinh viên không biết cách làm cho hồ sơ của họ được cập nhật trên phương tiện xã hội. Tôi thấy nhiều ứng cử viên trong những phương tiện xã hội này và liên hệ với họ để phỏng vấn” Tôi hỏi: “Vậy anh tìm ra họ thay vì họ tìm anh ?” Anh ấy cười: “Vâng, tôi thường tìm họ trước. Tôi đọc các đăng tin của họ; tôi đọc mọi chat của họ, tôi đọc điều họ nói và điều họ đọc khi họ chia sẻ với bạn bè rồi liên hệ với họ. Tôi không đòi hỏi bằng cấp hay lý lịch vì tôi có mọi thông tin mà tôi cần từ những phương tiện xã hội này. Đây là trò chơi mới, và không nhiều người quản lý thuê người biết về cách thức mới này trong việc tìm tài năng. Khi họ vẫn quảng cáo trên báo chí hay đi tới các đại học và phỏng vấn người tốt nghiệp, tôi đang tích cực tìm những tài năng ẩn có hay không có bằng cấp. Ngày nay chính tri thức và kĩ năng là quan trọng, không phải bằng cấp vì tôi rất thất vọng với hệ thống giáo dục cổ của họ” Tôi hỏi “Vậy anh thành công thế nào ?” Anh ấy gật đầu “Tôi đã thuê hàng nghìn công nhân trong vài năm qua. Công ty của tôi có văn phòng ở nhiều nước nơi tôi có thể để họ vào làm việc rồi chọn người giỏi nhất và đem họ về Mỹ” IT
